Niçin şişmanlarız? Kilo aldıran 10 sebep? Şüphe yok ki, her çeşit şişmanlığın sebebi vücudun sarf ettiğinden fazla gıda almasıdır. Normal insanda iştah, ihtiyaca göre ayarlıdır. Fakat çok defa iştah ile ihtiyaç arasındaki ahenk bozulur. Bunun bedeni ve ruhi sebepleri vardır.
Bedeni sebep, Hypotalamus denen beyin bölgesindeki iştahı ayarlayan merkezin bozulması ve bazı hormonların ifrazındaki aksaklıklardır. Yine bedeni bir sebep hareket yetersizliğidir. Vücut hareketinin sadece iştahı açacak düzeyde olması fazla gıda almayı kolaylaştırmak suretiyle şişmanlamaya yol açar. Bunun gibi yemekten sayılmayan çerez gibi aperatiflerin kilo almada tesiri büyüktür. Örneğin; Bir porsiyon dondurma, 1 makine dolusu çamaşır yıkmaya. Bir çikolata, 1 saat yürümeye. Bir dilim pasta 3 makine çamaşır yıkmaya, bir çörek 1 saat yüzmeye tekâmül eder.
Fransızlar “yemek yedikçe iştaha gelir” derler. Mide yedikçe artan gıda yüküne uyar. Gıdanın nevi önemlidir. Ucuz beslenme şişmanlığa meyli artırır. Çünkü karbonhidratlar en ucuz gıdalar, proteinler ise pahalıdır. Proteinler, spesifik-dinamik tesir dolayısıyla vücutta yanmaları arttırırlar. Ekmek, makarna, hamur işleri, şekerler gibi karbon hidratlar yağların yanmasını önlemek ve kolayca çevrilmek suretiyle şişmanlığa sebep olurlar. Aperatif ve dijestif olarak alkolün iştahı kırbaçlanması da şişmanlama sebeplerindendir.
Ruhi sebepler; Şişmanlama, çok defa ruhi sebeplerden ileri gelir. Başlıcaları:
- İrade zayıflığı dolayısıyla iştaha hakim olamamak,
- Her hangi bir mevzuya takılıması yüzünden iştah üzerindeki kontrolün kaybolması,
- Fazla yemeğe tedricen ruhi alışkanlık husule gelmesi.
- Şuur altında, bir keder, bir mahrumiyeti bol yemekle telafi meyli
- Bedbahtlığa karşı bol yemekle tamir ve teselli arsuzu.
- Başka bir uğraş bulamayıp yüzünden bir değişiklik yaratma arzusu ile bol yemek yeme meyli
- Başka bir ruhi tatmini olmayanların yemeği tek tatmin olarak benimsemeleri.
- Görülüyor ki şişmanlık daha ziyade ruhi sebeplerden ileri gelen arızadır.
İştahımızı kapama yolları nelerdir ?
- Tam doymadan sofradan kalkmalı. Bunu deneyeler sofradan kalktıktan az sonra doyma hissinin geldiğini göreceksiniz.
- Kendimizi oyalayacak bir şey bulmalı. Şişmanların birçoğunun ortak özelliği zaman geçirmek için boğalarına düşmeleri ve sürekli bir şeyler tüketmeleri.
- Uzun zaman çiğnemeye muhtaç gıdalar seçmeli. Et, havuç gibi gıdalar bunun başında gelir.
- Yemekte su içmemeli çünkü su içerken henüz çiğnenmesi bitmemiş gıdalar mideye iner.
- Güzel görünümlü yemeklerle iştahın kabarmasına fazla fırsat verilmemeli.
- Her gün yenen yemeklerin kalori hesaplarını göz önünde bulundurmalı.
- Şişmanlığın irsi ve hormonsal olduğunu ileri sürerek iradeyi zayıflatmaktan çekinmeli. Şişmanlık gerçekten de irsi ve hormonsal olsa bile bu alınan kaloriler ile dengelenebilir.
- Yemek masasında tatlı ve çikolatalar yerine meyve bulundurulmalı.
- İştahı alkol yardımı ile açmamalı. Alkol sahte iştahı meydana getirir. Aç olmasanız bile sizi bir şeyler yemeye teşvik eder.
- Sabah kahvaltısından vazgeçilmemeli. Kahvaltı sayesinde bütün gün fazla iştaha karşı daha kolay savaşılır.
- 3 öğün yemek yerine öğünleri 5-6 öğüne bölerek fazla iştahı frenleyebiliriz
